 |
| លោកស្រី សេក អៃ ជាអ្នកប្រកបមុខរបរតម្បាញហូលនៅភូមិព្រែកចង្ក្រាន ឃុំល្វេ ស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Saut Sokprathna |
ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំល្វេ ស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម ចាប់ផ្ដើមបោះបង់មុខរបរតម្បាញហូលផាមួងជាបន្តបន្ទាប់ ដែលជាមុខរបរប្រពៃណីរបស់ពួកគាត់។ ចំនួនអ្នកប្រកបមុខរបរនេះ ចេះតែបាត់បង់ គឺក្រោយពេលតម្លៃហូលកាន់តែធ្លាក់ចុះ រីឯតម្លៃសូត្រកាន់តែឡើងខ្ពស់។
បញ្ហានេះ ធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកមួយចំនួននាំគ្នាចំណាកស្រុកជាហូរហែ ដើម្បីស្វែងរកប្រាក់ចំណូលមកផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារជំនួសឲ្យមុខរបរប្រពៃណីរបស់ពួកគាត់។ អ្នកភូមិមួយចំនួនបារម្ភថា មុខរបរតម្បាញនេះ នឹងអាចបាត់បង់នៅថ្ងៃខាងមុខមិនខាន ប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែព្រងើយកន្តើយទៀតនោះ។
ស្នូរកីតម្បាញហូលដែលចេញពីផ្ទះពលរដ្ឋមួយចំនួននៅក្នុងឃុំល្វេ គឺជាស្នូរបង្ហាញពីមុខរបរប្រពៃណីរបស់អ្នកស្រុក ដែលពួកគាត់បានថែរក្សាបន្តពីដូនតារបស់ពួកគេមក។
«សំឡេងស្នូរកីតម្បាញ»
ស្នូរកីតម្បាញដែលអ្នកស្រុកអះអាងថា ពីមុនមកធ្លាប់ឮស្ទើរតែគ្រប់ផ្ទះនោះ ចាប់ផ្ដើមថយចុះបន្តិចម្តងៗ ដោយសារតម្លៃកាន់តែធ្លាក់ចុះខ្លាំងនាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហើយឧបករណ៍តម្បាញខ្លះគេទុកចោល ចំណែកពលរដ្ឋនាំគ្នាចំណាកស្រុក ជាដើម។
ពលរដ្ឋនៅភូមិព្រែកចង្ក្រាន មួយរូប លោកស្រី សេក អៃ មានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងភូមិលោកស្រីបច្ចុប្បន្ន គឺមានអ្នកភូមិប្រមាណ ៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលនាំគ្នាប្រកបមុខរបរតម្បាញហូលផាមួងនេះ ហើយមានអ្នកស្រុកជាច្រើននាំគ្នាទៅរកការងារនៅឆ្ងាយៗពីស្រុកកំណើត ពិសេសទៅក្រៅប្រទេសតែម្តង។ លោកស្រីរៀបរាប់ពីមូលហេតុនាំឲ្យពលរដ្ឋជាច្រើនបោះបង់មុខរបរនេះចោល ពីព្រោះតម្លៃសូត្របច្ចុប្បន្នកាន់តែឡើងខ្ពស់ រីឯតម្លៃហូលលក់ចេញវិញ គឺកាន់តែធ្លាក់ចុះ៖ «ហូលហ្នឹងវាចេះតែចុះថ្លៃ សូត្រហ្នឹងវាឡើងថ្លៃ ហើយខ្ញុំត្បាញយូរៗទៅ វាអស់ទាំងកម្លាំងកាយកម្លាំងចិត្តទៀត។ សព្វថ្ងៃភ័យព្រួយខ្លាចអត់លុយឲ្យកូនទៅរៀន»។
ប្រភពដដែលនិយាយទៀតថា តម្លៃហូលចុះថោក គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ មក។ លោកស្រីថា កាលពីមុន ពួកគាត់អាចលក់ហូលក្នុងមួយក្បិនមានតម្លៃ ៧០ដុល្លារទៅ ៨០ដុល្លារ ឬស្មើប្រមាណ ៣០ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន គឺលក់ចេញបានតម្លៃចន្លោះពី ៨ម៉ឺនរៀលទៅ ១៦ម៉ឺនរៀល ឬចន្លោះពី ២០ដុល្លារទៅ ៤០ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងមួយក្បិន។ លើសពីនេះ នៅពេលហូលមានតម្លៃខ្ពស់ កាលណោះតម្លៃសរសៃសូត្រមានតម្លៃថោក។ លោកស្រីរំឭកថា ពេលនោះតម្លៃសរសៃសូត្រមួយដុំដែលមានទម្ងន់ ២គីឡូក្រាម មានតម្លៃ ៤០ដុល្លារ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នឡើងថ្លៃជិត ១០០ដុល្លារក្នុងមួយដុំ។
មិនខុសគ្នានេះ ពលរដ្ឋមួយរូបទៀត គឺលោកស្រី យ៉ែន ថារី ឲ្យដឹងថា ហូលក្នុងមួយកីមានចំនួន ១៧ក្បិន ហើយក្នុងមួយក្បិនមានចំនួន ២សំពត់។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្នុងមួយកីៗពួកគាត់អាចប្រើរយៈពេលពី ៣ ទៅ ៤ខែចំពោះអ្នកដែលត្បាញរហ័ស ហើយអង្គុយត្បាញជាប់ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកត្បាញយឺតវិញ ពួកគាត់ត្រូវចំណាយពេលពី ៦ខែទៅ ៧ខែទើបរួច។ ស្ត្រីរូបនេះបារម្ភថា ប្រសិនបើតម្លៃនៅតែធ្លាក់ចុះបែបនេះ ក្មេងជំនាន់ក្រោយប្រហែលជាមិនបានស្គាល់មុខរបរប្រពៃណីមួយនេះទៀតទេ ហើយការចំណាកស្រុកនឹងកើតមានបន្តទៀត។ ប៉ុន្តែលោកស្រីយល់ថា ប្រសិនតម្លៃហូលចាប់ផ្ដើមឡើងថ្លៃខ្ពស់វិញ ប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកនឹងអាចវិលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញជាក់ជាមិនខាន៖ «ប៉ះពាល់ជីវភាព ថ្ងៃក្រោយទៅ កូនចៅនឹងមិនដឹងស្គាល់តម្បាញហ្នឹងឬអត់? ថ្ងៃក្រោយប្រហែលជាមិនស្គាល់ទេមើលទៅ អត់ពីចាស់ៗទៅ»។
ភូមិព្រែកចង្ក្រាន គឺជាភូមិមួយដែលធ្លាប់ល្បីល្បាញកាលពីដើមមក ពីព្រោះតែមុខរបរតម្បាញហូលផាមួង។ អ្នកភូមិដែលមានកូនស្រី កម្រនឹងបានចេញឆ្ងាយពីផ្ទះសម្បែងណាស់ ដោយសារមានមុខរបរប្រចាំត្រកូលរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែក្រោយពេលតម្លៃហូលធ្លាក់ចុះ កូនស្រីរបស់អ្នកភូមិជាច្រើនចាប់ផ្ដើមនាំគ្នាចំណាកស្រុក។
 |
| រូបសំណាកស្ត្រីកំពុងតម្បាញហូល និងរវៃសូត្រនៅទីរួមស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Saut Sokprathna RFA/Saut Sokprathna |
អ្នកភូមិមួយរូបទៀត លោកស្រី ហោ ណារុំ បញ្ជាក់ថា លោកស្រីរីករាយដែលបានបន្តមុខរបរប្រពៃណីពីដូនតាមក ពីព្រោះវាជាផ្នែកមួយដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិផង ប៉ុន្តែលោកស្រីមិនសប្បាយចិត្តឡើយ ក្រោយពេលតម្លៃហូលធ្លាក់ចុះខ្លាំង ម្យ៉ាងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគ្មានការដោះស្រាយជូនពួកគាត់ទេ បើទោះបីជាពលរដ្ឋធ្លាប់បានស្នើទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏ដោយ៖ «និយាយមួយចំណុចហ្នឹង គឺមិនសប្បាយចិត្តទេលោកគ្រូ! គឺពិបាកចិត្តក្នុងការធ្វើ ដូចថាធ្វើមិនបានហូប ខាត ហើយទៅជំពាក់គេ»។
ឃុំល្វេ មានភូមិចំនួន១០ ហើយភូមិដែលមានពលរដ្ឋប្រកបមុខរបរតម្បាញហូលផាមួងមានចំនួន ៤ភូមិ រួមមានភូមិព្រែកចង្ក្រាន ភូមិព្រែកតាកែ ភូមិល្វេលើ និងភូមិល្វេក្រោម។ ភូមិទាំងបួននេះ ក្នុងមួយភូមិៗអាចមានពលរដ្ឋប្រមាណ ៥០០គ្រួសារកំពុងប្រកបមុខរបរតម្បាញហូលផាមួង។
ជំទប់ទី១ ឃុំល្វេ លោក ឈន់ ឈឿន មានប្រសាសន៍ថា ចំនួនអ្នកប្រកបមុខរបរនេះពិតជាមានការធ្លាក់ចុះប្រាកដមែន។ លោកកត់សម្គាល់ថា ដោយសារបញ្ហាតម្លៃធ្លាក់ចុះ ធ្វើឲ្យអ្នកភូមិជាច្រើនចំណាកស្រុក ចំណែកពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលកំពុងប្រកបមុខរបរនេះ ភាគច្រើនជាមនុស្សវ័យចំណាស់ និងទាល់ មិនអាចចេញពីស្រុកកំណើតបានប៉ុណ្ណោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា កន្លងមកអាជ្ញាធរបានបញ្ជូនសំណើរបស់ពលរដ្ឋទៅថ្នាក់លើ ហើយឃើញមានមន្ត្រីគម្រោងថ្នាក់ជាតិចុះមកជួបពលរដ្ឋម្តង ប៉ុន្តែមិនឃើញមានដំណោះស្រាយអ្វីឡើយ។ ជំទប់ឃុំរូបនេះសោកស្ដាយ ប្រសិនបើមុខរបរតម្បាញហូលរបស់អ្នកស្រុកត្រូវបានបាត់បង់៖ «ប្រពៃណីនៃការធ្វើហូលនេះ គឺមានតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយនៅក្នុងភូមិល្វេ និងភូមិព្រែកចង្ក្រាន នេះ។ អ៊ីចឹងបានថាបើការដោះស្រាយហ្នឹងមិនទាន់បានទេ គឺយើងមានការសោកស្ដាយជាខ្លាំង»។
មុខរបរតម្បាញហូលផាមួង គឺជាអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកស្រុកកោះសូទិន ពីព្រោះអាជ្ញាធរស្រុកក៏បានធ្វើរូបសំណាកស្ត្រីបីនាក់អង្គុយតម្បាញ និងរវៃសូត្រនៅទីរួមស្រុកថែមទៀតផង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម លោក អ៊ុំ សុថា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី៣១ មករា ថា លោកមិនទាន់ដឹងពីមូលហេតុនៃការធ្លាក់ចុះតម្លៃហូល និងការកើនឡើងនៃតម្លៃសរសៃសូត្រនោះទេ ពីព្រោះពលរដ្ឋធ្វើឡើងជាលក្ខណៈគ្រួសារ ខាងក្រសួងមិនបានគ្រប់គ្រងឡើយ ម្យ៉ាងរឿងតម្លៃទំនិញគឺពាក់ព័ន្ធជាមួយក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ យ៉ាងនេះក្តី លោកថាប្រសិនបើមានសំណើពីពលរដ្ឋជាផ្លូវការ គឺងាយស្រួយដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធក្នុងការដោះស្រាយ ម្យ៉ាងពលរដ្ឋគប្បីចងក្រងជាសមាគមន៍ ព្រោះអាចមានប្រសិទ្ធភាពជាងការលើកឡើងដាច់ដោយឡែកពីគ្នា៖ «ជុំវិញបញ្ហាហ្នឹងមកដល់យន្តការដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតហើយ។ យន្តការនៃក្រុមការងារផ្នែកកម្មន្តសាល សហគ្រាសធន់តូច និងមធ្យមជាដៃគូរវាងវិស័យរដ្ឋាភិបាល និងឯកជន»។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា៦២ ចែងថា រដ្ឋត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជួយដោះស្រាយមធ្យោបាយផលិត ការពារថ្លៃផលិតផលជូនកសិករ សិប្បករ និងជួយរកទីផ្សារលក់ផលិតផល ជាដើម។ រីឯមាត្រា៦៣ ចែងថា រដ្ឋត្រូវយកចិត្តទុកដាក់គ្រប់គ្រងទីផ្សារ ជួយឲ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានកម្រិតសមរម្យ។
ទោះបីជារដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងយ៉ាងនេះក្តី ប៉ុន្តែមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនមើលឃើញថា រាជរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់ឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីត្រូវការជូនកសិករ ឬសិប្បករទាំងនោះទេ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង មើលឃើញថា ស្ថាប័នរបស់រដ្ឋមានច្រើន ប៉ុន្តែមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះមុខរបរប្រពៃណីរបស់ពលរដ្ឋឲ្យបានពេញលេញឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា មុខរបរមួយនេះ គឺមានសារសំខាន់ ព្រោះវាបានបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណរបស់ជាតិ និងជាការចូលរួមថែរក្សាប្រពៃណីវប្បធម៌របស់ខ្មែរ ជាដើម៖ «ធាតុប្លែកនៃស្រុក ឬភូមិមួយៗហ្នឹងហើយ ដែលជាតម្លៃវប្បធម៌ដ៏ធំណាស់បាទ ដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់បាន»។
លោក យង់ គិមអេង បន្ថែមថា មុខរបរបែបនេះ គឺអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាច្រើនទៀតផង ប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលអាចរៀបចំឲ្យបានត្រឹមត្រូវ មានទីផ្សារលក់ដូរឲ្យបានទូលំទូលាយក្នុងតម្លៃមួយសមរម្យ ដែលជួយឲ្យជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋកាន់តែប្រសើរ ពិសេសទីផ្សារនៅក្រៅប្រទេស ជាដើម៕
RFA
ដោយ សូត សុខប្រាថ្នា
No comments:
Post a Comment